Lättläst (w skrócie LL), to termin używany w odniesieniu do tekstów, które zostały opracowane lub przerobione w celu ułatwienia ich czytania. Łatwe do odczytania teksty i literatura są przeznaczone dla osób zmagających się z różnymi trudnościami w czytaniu.
HISTORIA
W krajach skandynawskich idea publikowania uproszczonych wersji językowych istnieje od lat 60. Pierwsza książka lättläst została opublikowana w Szwecji w 1968 roku. Ideą uproszczonych tekstów do czytania jest demokratyczne prawo ludu do udziału w informacji i literaturze. Widoczny jest tutaj typowo szwedzki egalitaryzm, czyli idea powszechnej równości wszystkich ludzi, a w konsekwencji konieczności zapewnienia wszystkim równych praw, w tym dostępu do słowa pisanego. W języku szwedzkim istnieje 8 Sidor, portal informacyjny i papierowa gazeta codzienna w Szwecji oraz LL-Bladet w Finlandii.
DLA KOGO?
Dla wielu osób czytanie książek i czasopism w uproszczonej wersji językowej (lättläst) jest jedynym sposobem na czerpanie przyjemności z lektury i na śledzenie wiadomości o świecie.
Niektórzy mają trudności ze zrozumieniem skomplikowanych wydarzeń opisywanym przy pomocy trudnych słów. Inni mają trudności z koncentracją i zapamiętywaniem. Wiele osób zaczyna uczyć się języka szwedzkiego i chciałaby zacząć czytać po szwedzku. Z kolei rzesza imigrantów nie zna jeszcze języka szwedzkiego na tyle dobrze, by czytać standardowe wydania książek i czasopism.
Lättläst, czyli uproszczony szwedzki, jest odpowiedzią na ich potrzeby. Dzięki uproszczonemu językowi w gazetach, czasopismach i książkach wyżej opisane grupy osób mogą być na bieżąco z wiadomościami z kraju i ze świata, mogą łatwiej podejmować decyzje dotyczącego swojego życia w oparciu o fakty oraz czytać literaturę, do której nie mieliby dostępu ze względu na zbyt skomplikowany język oryginału.
Książki napisane w tej formie są doskonałą pomocą dydaktyczną dla osób uczących się języka szwedzkiego. Dzięki temu już od poziomu A2/B1 mogą czytać poważniejszą literaturę (nie tylko proste bajki dla młodszych dzieci) w oryginale, w języku szwedzkim. To doskonałe ćwiczenie czytania ze zrozumieniem, na poszerzenie słownictwa i obserwowanie jak dane struktury gramatyczne używane są w praktyce.
Z myślą o kim są pisane lub dostosowywane książki w wersji lättläst?
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
Osoby z niepełnosprawnością neuropsychiatryczną
Osoby starsze z demencją
Osoby z dysleksją
Dorośli uczący się języka szwedzkiego
CO CHARAKTERYZUJE TEKSTY LÄTTLÄST
Przejrzysty układ tekstu.
Zdania często są łamane, by ułatwić koncentrację na konkretnej myśli z danej części zdania.
W książkach po szwedzku typu lättläst zdania składają się przeważnie z maksymalnie piętnastu słów.
Każde zdanie przekazuje jedną główną myśl, często zawiera jeden czasownik.
Forma bierna zastępowana jest aktywną.
Nie używa się obcojęzycznych słów.
Unika się pojęć abstrakcyjnych
Trudne słowa lub idee często są tłumaczone w kolejnych zdaniach.
Wydania te są często krótsze niż oryginały, gdyż chodzi w nich o przekazanie jak najwięcej treści przy użyciu możliwie małej ilości słów.
CIEKAWOSTKI
Studieförbundet Vuxenskolan i Sverige ustanowiła w 2020 roku nagrodę literacką pod nazwą Studieförbundet Vuxenskolan lättläst-pris. Nagroda przyznawana jest co rok autorowi lub osobie opracowującej tekst w formie lättläst. Nagroda została przyznana po raz pierwszy podczas Targów Książki w Göteborgu 2020. Tekst musi spełniać warunek: „Łatwy do zrozumienia język przystosowany do czytelników z ograniczeniami. Konkretny i klarowny, ale żywy i pełen emocji tekst”
Koniecznie zapoznaj się z pozycjami w uproszczonej wersji językowej dostępnymi w naszym Sklepie: TUTAJ!
