Augustpriset, czyli Nagroda Augusta 0
Augustpriset, czyli Nagroda Augusta

Nagrody grają w naszej cywilizacji bardzo ważną rolę. W ten sposób okazujemy podziw i uznanie osobom, które w jakimś stopniu przysłużyły się innym- małym grupom, lokalnym społecznością, państwom lub nawet światu. Nagrody przyznawane są w różnych dziedzinach- naukowych, artystycznych, literackich czy społecznych.

Najbardziej popularną  z nich bez wątpienia  jest Nagroda Nobla, którą otrzymują osoby za “wybitne dzieła dla ludzkości”. Nagroda przyznawana jest w sześciu dziedzinach: fizyka, chemia, fizjologia lub medycyna, literatura, ekonomia oraz pokojowa. Zwykle Noble przyznawane są co roku, chociaż w historii zdarzały się wyjątki. W ubiegłym roku Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała OPCW - Organizacja do spraw Zakazu Broni Chemicznej za starania i zabiegi o całkowite wyeliminowanie takiej broni na świecie.

Drugą powszechnie znaną i jedną z bardziej prestiżowych nagród  jest Oscar. Oscary są każdorocznie przyznawane przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej, które doceniają artystów z branży filmowej.

Wyjątkową nagrodę przyznaje również Parlament Europejski. Nagroda im. Sacharowa przyznawana jest od 1988 roku za walkę z nietolerancją, fanatyzmem i prześladowaniem. 

Każdy kraj ma również swoje, indywidualne nagrody, które przyznaje zasłużonym w danej dziedzinie obywatelom. Polska nie jest wyjątkiem. Najpopularniejszą nagrodą filmową są Orły, muzyczną Fryderyki, a literacką Nike. 

Szwecja również przyznaje nagrody swoim obywatelom. Jedną z nich jest prestiżowa Nagroda Augusta, która tak jak wyżej wspomniane wyróżnienia, cieszy się dużą popularnością w północnym kraju. 



NAGRODA AUGUSTA

Nagroda Augusta jest nagrodą literacka, przyznawaną każdorocznie od 1989 roku. Szwedzkie Stowarzyszenie Wydawców przyznaje ją co roku najwybitniejszym książkom wydanym w Szwecji po szwedzku. Swoją nazwę zawdzięcza Augustowi Strindbergowi. Pomysłodawcą stworzenia nagrody natomiast był Per. I Gedin. 


 

KIM BYŁ AUGUST STRINDBERG?

August Strindberg był, pochodzącym ze Sztokholmu, szwedzkim pisarzem. Jest uznawany za ojca współczesnego dramatu, prekursora modernizmu w Szwecji, symbolizmu i ekspresjonizmu w dramacie. Był teoretykiem dramatu i teatru.

Jego twórczość budziła kontrowersje. Po wydaniu Przedmowy do “Panny Julie”, którą uważa się za manifest naturalizmu.

Był dosyć kontrowersyjną postacią. Żadne z trzech jego małżeństw nie był udane. Pierwsze, z poznaną w 1877 Siri von Essen, trwało 14 lat, a jego burzliwe nastroje były inspiracją do powstania dzieła “Spowiedź szaleńca” Drugą żona była Frida Uhl, austriacka dziennikarka. Trzecią żoną zaś była aktorka Harriet Bosse, specjalnie dla której Strindberg napisał sztukę Svanevit, co w polskim tłumaczeniu oznacza “Łabędziobiała”.

Małżeństwa Strindberga były inspiracją do stworzenia dwóch tomów “Historii małżeńskich”. Publikacja wywołała skandal w konserwatywnym, szwedzkim społeczeństwie, przez co do końca życia zarzucano obrazę religii i bluźnierstwo. Nakład został skonfiskowany, doszło nawet do procesu, jednak wyrok był uniewinniający.

Po opublikowaniu zbioru tekstów publicystycznych “Nowe Państwo” razem z rodziną opuścił Szwecję. Poza granicami ojczyzny pozostał przez sześć lat. W tym czasie odwiedził Francję, Szwajcarię, Niemcy i Danię. Wtedy powstało również wiele jego dzieł, do których należały m.in. autobiografia “Syn służące”, powieść “Mieszkańcy Hemsö” czy naturalistyczne dramaty: “Ojciec” oraz, wspomniana już wyżej, “Panna Julie”. Po drugim rozwodzie pisarz przeszedł swój mroczny kryzys, podczas którego zaczął interesować się alchemią i okultyzmem. Powstał wtedy “Dziennik okultystyczny”, jednak Strindberg nie wyraził zgody na publikację. Z tego okresu pochodzą również powieści “Legendy” oraz “Inferno”.

W 1907 roku August Strindberg założył w Sztokholmie Intima Teater, co po polsku oznacza Teatr Intymny. Dla tego teatru powstały m. in. dramaty  “Sonata Widm” czy “Burza”.

Jego twórczość, jak wielu pisarzy i artystów, dziś uważanych za wybitnych prekursorów danych nurtów, została doceniona dopiero po śmierci, a dokładnie po drugiej wojnie światowej. Jan Błoński, profesor nauk humanistycznych i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, mawiał, iż dramat to “trzy wielkie S”: Sofokles, Szekspir i Strindberg. 

 

INICJATYWA

Inicjatorem Nagrody Augusta był Per I. Gedin- urodzony w 1928 roku w Berlinie szwedzki pisarz i publicysta.

12 kwietnia 1989 roku napisał list do Szwedzkiego Stowarzyszenia Wydawców, w którym zaproponował stworzenie zupełnie nowej nagrody, która przyznawana byłaby najlepszej świeżo wydanej literaturze szwedzkiej.

Zarząd powołał grupę działania, w skład której weszli Gedin, Lasse Bergström i Ebbe Carlsson. Pierwsza Nagroda Augusta została przyznana 1 grudnia 1989 r, a wyłonioną laureatką była Cecilia Lindqvist, autorka książki pod tytułem “Tecknens rike”.
Liczba tytułów zgłoszonych do nagrody stale rosła. W 1989 roku zgłoszonych zostało 57 tytułów. W 2021 roku było to już 597.


 

ZASADY WYŁANIANIA LAUREATÓW

Wszyscy szwedzcy wydawcy mogą zgłaszać książki do udziału w konkursie.
Sami decydują, jakie książki wybierają na swoich przedstawicieli i w jakiej kategorii.
Pozycje te muszą spełniać jednak pewne warunki- przede wszystkim muszą być dziełami oryginalnymi, opublikowanymi w języku szwedzkim w ciągu ostatniego roku.

Następnie grupy jurorów decydują, które sześć tytułów każdej kategorii najbardziej zasługuje na nominację.

Spośród zgłoszonych tytułów jury wybiera łącznie osiemnaście, po sześć w każdej kategorii. Nominowane tytuły są następnie czytane przez zgromadzenie elektorów i to ich głosy decydują o tym, które książki otrzymają nagrody. Kategorie są 3: literatura faktu, literatura piękna oraz literatura dla dzieci i młodzieży.
Na etap końcowy, w którym dochodzi do wyłonienia zwycięzców każdej z tych kategorii, składa się wybór pozycji przez trzy zgromadzenia elektoratów, po 21 osób każde. W roli elektoratów występują przedstawiciele wydawnictw, bibliotek oraz krytycy literaccy.

Przebieg ceremonii wręczenia Nagrody Augusta zmieniał się na różnych etapach. 

Pierwsza Nagroda Augusta została przyznana w Norra Latin w Sztokholmie, przed 250 gośćmi ubranymi jak na imprezę. Fragmenty nominowanych książek były czytane na głos, podano poczęstunek, a atmosfera była, jak opisywał wydarzenie magazyn branżowy Svensk Bokhandel, "zarówno uroczysta, jak i żywa".
Po pierwszym roku nagroda została przyznana w Galärvarvet na Djurgården, Królewskim Teatrze Dramatycznym, Berns Salonger, Cirkus, Sztokholmskiej Sali Koncertowej i Berwaldhallen. Wydarzenia były zróżnicowane, z różnymi elementami muzyki, sztuki oraz oczywiście- czytania. 

 

 

NAGRODA AUGUSTA WSPÓŁCZEŚNIE

W latach 2008-2019 Nagroda Augusta była przyznawana w Sztokholmskiej Sali Koncertowej, a w ciągu tych lat Gala Augusta znalazła swoją formę: teraz każdy z osiemnastu nominowanych tytułów jest prezentowany przez starannie dobranego prezentera, a wydarzenie jest oprawione muzyką na żywo.
Galę prowadzi znany prezenter- w ostatnich latach byli to między innymi Sissela Kyle, Niklas Strömstedt i Marie Agerhäll. Po programie scenicznym odbywa się spotkanie w pięknej sali Grünewald Hall.

Pandemia koronawirusa zmieniła warunki w 2020 i 2021 r. Nagroda Augusta 2020 została przyznana podczas wydarzenia na żywo w studiu w Sztokholmie, a zwycięzcy zostali powiadomieni telefonicznie i otrzymali kwiaty oraz statuetkę w miejscu, w którym się znajdowali. Nagroda Sierpnia 2021 została przyznana podczas gali w Teatrze Södra w Sztokholmie.

 

girig sverige

 

MAŁA NAGRODA AUGUSTA

W 1994 r. we współpracy ze Szwedzkim Stowarzyszeniem Wydawców i Posten, sponsorem Nagrody Augusta, ustanowiono Lilla Augustpriset, w polskim tłumaczeniu Małą Nagrodę Augusta. Lilla Augustpriset to konkurs dla młodych ludzi w wieku od 16 do 20 lat. Zwycięzca jest wybierany na podstawie głosów publiczności i jury. Nagroda pieniężna wynosi 15 000 koron szwedzkich i jest wręczana podczas Gali Sierpniowej. Kilka osób nominowanych do Małej Nagrody Augusta opublikowało udane powieści, w tym Lyra Koli, Amanda Svensson i Isabelle Ståhl.

 

 

FUNDATOR NAGRODY AUGUSTA

Oprócz docenienia i wyróżnienia ich twórczości, zwycięzcy prestiżowego konkursu jako nagrodę otrzymują również 100 000 koron szwedzkich oraz statuetkę z brązu wykonaną przez artystę Michael’a Fare. 

Kto jednak jest sponsorem tego całego wydarzenia? Aktualnie niezmiennie od 2016 roku nagrodę Augusta funduje Elite Hotels of Sweden. Jest to największa szwedzka rodzinna firma hotelarska. Posiadają oni hotele w całym kraju począwszy od Malmö znajdującego się na południu kraju, po piękną, ale mroźną Kirunę na północy. Od samego początku firma ta angażowała się w działalność nad zarządzaniem szwedzkim dziedzictwem kulturowym przez takie działania jak rozwój historycznych nieruchomości. Ponieważ czytanie książek jest naturalną częścią pobytu w hotelu, Nagroda Augusta jest również bliska własnym wysiłkom firmy na rzecz wspierania szwedzkiej kultury.

Ta owocna współpraca została zainicjowana przez założyciela Elite Hotels of Sweden, Bicky'ego Chakraborty'ego - oddany filantropa, który dzięki swojemu silnemu zaangażowaniu w szwedzkie dziedzictwo kulturowe umożliwił firmie wspieranie szwedzkiej kultury poprzez literaturę. 

"Literatura jest osobiście bliska mojemu sercu, co sprawia, że inspirowanie kolejnego pokolenia do czytania książek jest dla mnie szczególnie ważne. Zaangażowanie i wkład w pracę August Prize na rzecz wspierania szwedzkiej literatury i słowa pisanego, nie tylko wśród młodszego pokolenia za pośrednictwem Little August Prize, jest więc dla mnie dodatkowym zaszczytem i czymś, o czym wiem, że mój ojciec również był pasjonatem" - powiedział kiedyś Bicky Chakraborty. 

 

LAUREACI NAGRODY W 2023 ROKU

W ubiegłym roku zwycięzcą w kategorii literatury faktu był Per Svensson za książkę “Zorn”. Andrev Walden został nagrodzony za “Jävla karlar”, książki należącej do literatury pięknej, natomiast w kategorii książek dla dzieci i młodzieży wyróżniona została “Vitsippor och pissråttor ” autorstwa Oskara Krona oraz Hannę Klinthage. 

Zwyciężczynią  Małej Nagrody Augusta została Emilia Piotrowska, która napisała “Och allting dör”. 

 

 

Poznaj książki z naszej oferty nagrodzone lub nominowane do Nagrody Augusta:

"Jävla karlar" - Andrev Walden

Girig-Sverige: så blev folkhemmet ett paradis för de superrika - Andreas Cervenka

 
















        

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl