SKLEP
Szukaj
Koszyk
Twój koszyk jest pusty

Nagroda Nobla 2024

Nagroda Nobla to najbardziej prestiżowe na świecie wyróżnienie przyznawane za wybitne zasługi dla ludzkości w dziedzinach naukowych, literaturze i za działania na rzecz pokoju. Dziś przedstawimy pokrótce historię tej nagrody i laureatów z bieżącego roku.

 

Nagroda Nobla to najbardziej prestiżowe na świecie wyróżnienie przyznawane za wybitne zasługi dla ludzkości w dziedzinach naukowych, literaturze i za działania na rzecz pokoju. Dziś przedstawimy pokrótce historię tej nagrody i laureatów z bieżącego roku.

 

HISTORIA NAGRODY NOBLA

Alfred Nobel (ur. 21 października 1833, zm. 10 grudnia 1896) zasłynął jako wybitny wynalazca, głównie z powodu dynamitu, który opatentował w 1867. Materiał wybuchowy znalazł zastosowanie w budownictwie i przyniósł Szwedowi światową sławę w krótkim czasie. Nobel zarejestrował 355 patentów, nie tylko na narzędzia i substancje eksplozywne. Fakt, że jego wynalazki były głównie stosowane jako broń i środki bojowe był dla Alfreda problemem natury moralnej, gdyż był pacyfistą. W swoim testamencie przeznaczył swój majątek, około 31 milionów koron szwedzkich, na ufundowanie Nagrody Nobla.

Więcej o historii wynalazcy można przeczytać w książce ➔ "Alfred Nobel: den olycklige uppfinnaren" dostępnej w naszym sklepie. 

 

szwedzka nagroda nobla

 

Nagroda Nobla przyznawana jest od roku 1901 przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk w dziedzinach chemii i fizyki, Instytut Karolinska w dziedzinie fizjologii i medycyny, Akademię Szwedzką w dziedzinie literatury, Norweski Komitet Noblowski za działania na rzecz pokoju. Od 1968 roku Narodowy Bank Szwedzki przyznaje nagrodę imienia Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii. Organizacje te były uwikłane w wiele kontrowersji na tle politycznym oraz oskarżane o pomijanie bardziej zasłużonych kandydatów. Jeden z tych skandali opisany jest w książce "Klubben" autorstwa Matildy Voss Gustavsson. Opisuje ona wieloletnie wykorzystywanie i upokarzanie kobiet w szwedzkim świecie kultury. Na cel dziennikarka obrała głównie Jeana-Clauda Arnaulta, właściciela galerii sztuki Forum, który miał powiązania z Akademią Szwedzką.

 “Klubben” jest dostępna w naszym sklepie w formacie pocket. 

 

klubben po szwedzku

 

 

NAGRODA NOBLA W ROKU 2024

W tym roku Nagroda Nobla została przyznana m.in Victorowi Ambrosowi i Gary’emu Ruvkunowi w dziedzinie fizjologii i medycyny za odkrycie cząsteczek zwanych mikroRNA lub miRNA. Mogą one doprowadzić do przełomu w diagnozowaniu raka i terapiach onkologicznych oraz leczeniu stwardnienia rozsianego, wirusowego zapalenia wątroby i choroby popromiennej. 

Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała japońska organizacja “Nihon Hidankyō” za starania przeciwko wykorzystywaniu i produkcji broni jądrowej na całym świecie. Jest to ruch ocalałych z Hiroszimy i Nagasaki, z czego około 100 tys. wciąż żyje. Organizacja skupia się na zabieganiu o większe wsparcie dla ocalałych przez rząd japoński i wywieraniu nacisku na światowe rządy, by zlikwidowały całkowicie swój arsenał nuklearny.

Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymała południowokoreańska autorka Han Kang. Urodzona 27 listopada 1970 roku pisarka rozpoczęła karierę literacką w 1993 roku, gdy jej wiersze ukazały się w koreańskim czasopiśmie “Munhak-gwa-sahoe” (Literatura i Społeczeństwo). W następnych latach pisała również zbiory opowiadań i powieści. Jedna z nich, “Biała Elegia”, to częściowo autobiograficzna historia spisana w większości podczas pobytu autorki w Warszawie w 2014 roku.


Han Kang zdobyła kilka koreańskich nagród, a w roku 2016 sławę przyniosła jej powieść “Wegetarianka”, za którą została nagrodzona Międzynarodową Nagrodą Bookera. To uczyniło ją pierwszą laureatką tej nagrody pochodzącą z Korei Południowej, a jej powieść pierwszą książką w języku koreańskim w historii tej nagrody. Oprócz tego, “Wegetarianka” zajęła 49 miejsce na liście “100 Best Books of the 21st Century” utworzonej przez New York Times.


W 2024 Han Kang została pierwszą kobietą z Azji oraz pierwszą osobą z Korei Południowej, którą nagrodzono Literacką Nagrodą Nobla. Akademia Szwedzka wybrała ją za “intensywną prozę poetycką, która mierzy się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia”.

 

 

 

Nagroda Nobla to jeden z najbardziej rozpoznawalnych na całym świecie elementów szwedzkiej historii i kultury. Co roku miliony ludzi ze wszystkich kontynentów wyczekują na listę jej laureatów. Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu i mamy nadzieję, że dostarczył ciekawych i przydatnych wam informacji.

 


 

 

Komentarze do wpisu (0)

Napisz komentarz