W naszym kraju wciąż jest dużo osób, które chcą wyjechać do Szwecji i tam podjąć studia na upragnionym kierunku. Jednym z wymogów, który każdy kandydat bez szwedzkich dyplomów musi spełnić jest posiadanie certyfikatu zdanego egzaminu TISUS. Na czym polega ten egzamin? Jak się do niego przygotować?
KOMU MOŻE PRZYDAĆ SIĘ CERTYFIKAT TISUS
W Polsce egzamin ten zdają przede wszystkim osoby, które chcą studiować w Szwecji na uczelni wyższej, a nie mają za sobą szwedzkiej ścieżki edukacji, czyli ukończonego szwedzkiego gymnasium lub kursów SAS. Egzamin nie jest wymagany do wyjazdu na Erasmusa. Również osoby chcące podjąć niektóre zawody w Szwecji, takie jak lekarz lub nauczyciel powinny posiadać certyfikat poświadczający ich poziom C1 z języka szwedzkiego.
NA JAKIM POZIOMIE JEST EGZAMIN TISUS
W uproszczeniu podaje się, że poziom zadań na egzaminie jest równy C1 według skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Co ciekawe, Institutionen för svenska och flerspråkighet na Uniwersytecie Sztokholmskim, który przygotowuje egzamin, nie łączy jego poziomu z tym, wyznaczanym przez ESOKJ. Jednak można uznać, że poziom egzaminu TISUS jest na granicy B2 i C1.
JAK WYGLĄDA EGZAMIN
Egzamin składa się z trzech części: czytania ze zrozumieniem oraz wypowiedzi pisemnej i ustnej. Gdzie zdaje się TISUS? Egzamin zdaje się w Szwecji ale możliwe jest również napisanie go w Polsce, na przykład w szwedzkiej ambasadzie.
Czytanie ze zrozumieniem
Ta część trwa 75 minut i do przeczytania otrzymujesz sześć różnych tekstów. Pytania dotyczą zarówno ogólników, jak i szczegółów. Pytania mają formę zamkniętą, z odpowiedziami ABCD lub otwarte, gdzie trzeba krótko i zwięźle napisać odpowiedź.
Wypowiedź pisemna
Trwa aż 2,5 godziny. Masz do napisania tzw. "resonerande text", czyli tekst, w którym na początku opisujesz zagadnienie, a później odnosisz się do niego i rozważasz je pod różnymi kątami. Dodatkowo otrzymasz materiały takie jak zdjęcia czy cytaty, które możesz wykorzystać w swojej pracy. Poza tym, możesz wnieść ze sobą słownik szwedzko-szwedzki, np. Natur och Kulturs Svenska Ordbok. Zabronione jest wnoszenie słowników dwujęzycznych czy słowników synonimów.
Wypowiedź ustna
Jeśli egzamin zdajesz w Szwecji, tematy do wypowiedzi ustnej jak i dodatkowe materiały otrzymujesz już tydzień przed datą egzaminu. Składa się on z dwóch części. W pierwszej prowadzisz dialog z partnerem na temat wybrany przez egzaminatora. Warto analizować temat z różnych perspektyw. Taka dyskusja trwa ok. 20 minut. Następnie otrzymujesz jedno pytanie. Masz 2 minuty, żeby przygotować się do 2 minutowej wypowiedzi.
Jeśli egzamin zdajesz zagranicą, np. w Polsce w Krakowie, otrzymujesz dwa tematy do opracowania. Masz 15 minut na przygotowanie 10-15 minutowego monologu. Dodatkowo, podobnie jak w części z pisania, otrzymujesz dodatkowe materiały, które mogą Cię zainspirować lub nakierować na typy zagadnień, które warto ująć w swojej wypowiedzi. Egzaminator ocenia czy potrafisz: opowiedzieć, opisać, analizować, argumentować i spekulować na dany temat.
JAK SIĘ UCZYĆ, ŻEBY ZDAĆ EGZAMIN?
Lektor
Żeby zdać egzamin warto zainwestować w naukę z doświadczonym lektorem/lektorką języka szwedzkiego, który zna specyfikę tego egzaminu. Taka osoba będzie Cię motywować do nauki, sprawdzać Twoje prace oraz ćwiczyć z Tobą dialogi.
Podręczniki, które przygotowują do Tisusa
Warto też wyposażyć się w sprawdzone podręczniki. Dostęp do testów egzaminacyjnych z poprzednich lat jest bardzo ograniczony, dlatego warto przerobić określone typy zadań z podręczników, by w ten sposób przygotować się do zadań, które pojawiają się na egzaminie Tisus. Ważne, by pomogły one Tobie ćwiczyć te typy zadań, które otrzymasz później na egzaminie. Bazą w przygotowaniach będą trzy filary: Rivstart B2/C1, Språkporten oraz Text i fokus 1 i 2. Rivstart to podstawa w przygotowaniu, ponieważ zawiera najbardziej różnorodne ćwiczenia z gramatyki szwedzkiej, które pomagają ulepszyć wszystkie dziedziny języka sprawdzane na egzaminie: czytanie, pisanie, mówienie, słuchanie, znajomość gramatyki. Språkporten rozszerza zagadnienia z Rivstart’u i skupia się rozumieniu tekstów. Text i fokus to obowiązkowa pozycja przy ćwiczeniu czytania ze zrozumieniem.
Dowiedz się więcej:
Czytanie
Skuteczność czytania w akwizycji języka obcego jest udowodniona naukowo. Możemy wyróżnić twa typy czytania: intensywne i ekstensywne. Oba znacząco przyczyniają się do robienia szybszych postępów w przyswajaniu języka obcego. Czytanie intensywne to typ ćwiczenia językowego (a więc sposób nauki) polegający na przeczytaniu tekstu oraz jego szczegółowej analizie strukturalnej, gramatycznej i językowej. W ćwiczeniu go pomogą Ci podręczniki takie jak Språkporten czy Glömda sagor.
Z kolei czytanie ekstensywne to naturalnym sposób przyswajania języka obcego poprzez częste czytanie dłuższych tekstów. Można je też zdefiniować jako czytanie dla przyjemności w języku obcym. Celem jest możliwość czytania większości obcojęzycznych tekstów ze zrozumieniem na poziomie 95-98%.
Oczywiście, nagłe rozpoczęcie czytania czy to intensywnego czy ekstensywnego na tydzień przed egzaminem nie zda się na wiele. Warto praktykować te metody regularnie, najlepiej od samego początku nauki języka obcego. Więcej o obu tych metodach przeczytasz w ebooku „Jak efektywnie czytać w języku obcym”, który nabędziesz w sklepie www.ksiazkiposzwedzku.pl.
Metoda imersji
Imersja polega na całkowitym otoczeniu się treściami w obcym języku, dzięki czemu proces przyswajania go następuje szybciej. Warto słuchać muzyki w danym języku, oglądać filmy z napisami i słuchać podcasty. Najlepiej wyszukiwać materiały na własnym poziomie językowym, ponieważ wtedy istnieje balans pomiędzy tym, co rozumiemy, a tymi treściami, które trzeba zrozumieć z kontekstu.
CZY WARTO PISAĆ TISUS?
Oczywiście! Jeśli masz powód, jak chęć pracy lub podjęcia studiów w Szwecji lub po prostu udowodnienia sobie, że posiadasz poziom C1 z języka szwedzkiego, z pewnością warto! Włożony wysiłek, czas i środki zwrócą się z nawiązką korzyściami wynikającymi z nabytej wiedzy i zdanego egzaminu.