Nauka języka szwedzkiego może wydawać się sporym wyzwaniem, zwłaszcza jeśli chodzi o gramatykę, która znacznie różni się od polskiej. Na szczęście szwedzkie czasy nie są tak skomplikowane jak np. w języku angielskim. Wystarczy nauczyć się kilku podstawowych reguł aby sprawnie budować zdania w różnych czasach.
ILE JEST CZASÓW W JĘZYKU SZWEDZKIM?
W języku szwedzkim można wyróżnić pięć czasów: presens, preteritum, perfektum, pluskvamperfektum i futurum.
PRESENS (czas teraźniejszy)
Czas teraźniejszy to podstawowy czas, którego używamy do opisywania bieżących wydarzeń, faktów i czynności powtarzalnych. W szwedzkim presens jest wyjątkowo wszechstronny i może odnosić się także do przyszłości, jeśli wyraźnie wynika to z kontekstu. Presens tworzy się stosunkowo łatwo, dodając odpowiednią końcówkę do tematu czasownika, co czyni go jednym z prostszych czasów w szwedzkiej gramatyce.
- “Eva pratar i telefon just nu”
- “Vatten kokar vid 100 grader”
- “1918 tar första världskriget slut”
PRETERITUM (czas przeszły)
Preteritum opisuje wydarzenia zakończone, które miały miejsce w przeszłości. To czas przeszły prosty, stosowany w odniesieniu do jednorazowych wydarzeń oraz stałych stanów z przeszłości. W szwedzkim czasowniki w preteritum dzielą się na regularne, nieregularne i mocne, a sposób ich odmiany zależy od grupy, do której należy dany czasownik. Opanowanie preteritum jest kluczowe, by mówić o przeszłości – to czas, którego używamy do relacjonowania minionych wydarzeń.
- “Jag köpte en ny bil igår”
- “När jag var barn bodde jag på landet”
PERFEKTUM (czas przeszło-teraźniejszy)
Czas perfekt łączy przeszłość z teraźniejszością. Opisuje czynności lub wydarzenia z przeszłości, których skutki są odczuwalne w chwili obecnej, albo takie, które miały miejsce w nieokreślonym czasie przeszłym. Perfektum tworzymy przy użyciu czasownika pomocniczego „ha” oraz formy supinum czasownika głównego. To doskonały czas do opisywania doświadczeń życiowych oraz sytuacji, które wydarzyły się w przeszłości, lecz mają wpływ na teraźniejszość.
- “Jag har aldrig varit i Sverige”
- “Jag har arbetat här i två år nu”
PLUSKVAMPERFEKTUM (czas zaprzeszły)
Pluskvamperfekt to czas zaprzeszły, używany do opisania czynności, które miały miejsce przed innymi wydarzeniami w przeszłości. Wskazuje na chronologiczne uporządkowanie przeszłych wydarzeń, wyjaśniając, co wydarzyło się wcześniej. Jest tworzony przy użyciu czasownika pomocniczego „hade” oraz formy supinum czasownika głównego. Pluskvamperfektum jest nieoceniony, kiedy chcemy dokładnie przedstawić kolejność wydarzeń z przeszłości, na przykład w opowiadaniu czy wspomnieniach.
- När han hade skrivit alla mejl, lämnade han kontoret”
- “När Jonas började arbeta, hade jag redan arbetat här i två år”
FUTURUM (czas przyszły)
W szwedzkim przyszłość można wyrażać na kilka sposobów, w zależności od intencji i stopnia pewności. Najprostszą metodą jest użycie presens z okolicznikiem czasu, gdy mowa o bliskiej przyszłości lub planach. Istnieje również konstrukcja „ska” dla zaplanowanych działań, na które mamy wpływ, oraz „kommer att” dla prognoz czy wydarzeń, które są poza naszą kontrolą. Dzięki tym różnorodnym opcjom, szwedzkie futurum pozwala precyzyjnie wyrazić zamiary oraz przewidywania na przyszłość.
- ”Jag går på bio imorgon”
- ”Jag ska börja en kurs i spanska på fredag”
- „Ta på dig jackan eller du kommer att frysa”
Nauka czasów w języku szwedzkim to podstawa aby swobodnie mówić o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Dzięki regularnej praktyce, budowaniu zdań i stopniowemu oswajaniu się z gramatyką, z czasem zaczniesz używać różnych czasów intuicyjnie, bez zastanowienia. warto regularnie ćwiczyć z podręcznikami do nauki języka, które w przystępny sposób tłumaczą zasady i oferują liczne ćwiczenia.
Doskonałym wyborem są na przykład serie podręczników ➔ „Form i fokus” czy ➔ „Första övningsboken i svensk grammatik”, które są popularne zarówno wśród początkujących, jak i bardziej zaawansowanych uczniów.
Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest systematyczność – a każdy krok przybliża Cię do biegłości w szwedzkim.