Kilka lat temu, dzięki spopularyzowaniu duńskiego „hygge”, zapanowała moda na wszystko, co przytulne, miłe i kojące. Co do zaoferowania w tym temacie mają Szwedzi?
ETYMOLOGIA LAGOM
Svenska Akademiens ordbok (Słownik Akademii Szwedzkiej) wskazuje, że zwrot lagom jest odmianą rzeczownika „lag” (prawo), gdzie końcówka „-um” w języku staroszwedzkim wskazywała na celownik liczby mnogiej. Słownik Nationalencyklopedins ordbok również kategoryzuje to słowo jako celownik liczby mnogiej „lag” , ale w znaczeniu „właściwej pozycji”, „właściwego stosunku”. Staroszwedzkie "laghum" oznacza „zgodnie z prawem”, a lagom jest używane jako synonim „tak, jak powinno”, „pasujący” lub ogólnie „odpowiedni”. Z biegiem czasu zaczęto go używać również jako synonim „przeciętnego” lub „normalnego”.
CO OZNACZA SŁOWO „LAGOM”
„Lagom” to szwedzki idiom oznaczający w przybliżeniu po polsku:
• w sam raz,
• akurat, tyle, ile trzeba,
• ani za dużo, ani za mało,
• bez przesady,
• odpowiednia ilość.
W szerszym pojęciu lagom to styl życia i wybory, które podejmujemy w oparciu o szeroko pojętą równowagę. Niczego nie powinno być ani za dużo, ani za mało.
W języku szwedzkim określenie lagom znajduje zastosowanie w wielu aspektach życia: urządzaniu mieszkań, ubiorze, określaniu pogody czy stanu ducha. Styl życia lagom to ciągłe poszukiwanie równowagi i harmonii. Aby postępować w zgodzie z lagom, warto zachowywać balans pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym, znajdować czas na hobby i dla bliskich osób.
Lagom jest także rozumiane jako szwedzka sztuka równowagi – życie w zgodzie z naturą, unikanie skrajności, docenianie tego, co się ma w danym momencie. Życie według filozofii lagom ma ułatwić drogę do zadowolenia i szczęścia.
Idea lagom jest też zgodna z zasadami religii protestanckich, w tym luteranizmu szeroko rozpowszechnionego swego czasu w Szwecji. Zachęcał on do umiaru i skromności zarówno w życiu rodzinnym, ale i architekturze, ubiorze i innych dziedzinach życia.
ODPOWIEDNIKI W INNYCH JĘZYKACH
Powszechnym, aczkolwiek błędnym przekonaniem jest to, że słowo „lagom” jest unikalne dla języka szwedzkiego i nie ma odpowiedników w innych językach. Według Mikaela Parkvalla jest to typowy faktoid.
Zarówno w języku nynorskim, jak i bokmål występuje słowo lagom o tej samej wymowie, pisowni i podobnym znaczeniu. Wśród języków, które nie mają bezpośredniego tłumaczenia, są jednak słowa o podobnym znaczeniu, pod warunkiem zaakceptowania niewielkiej różnicy semantycznej. Na przykład w języku norweskim istnieją odpowiednie słowa, takie jak „passelig”, a w duńskim „tilpas”.
Również w innych językach możemy spotkać słowa o podobnym znaczeniu: serbsko-chorwacki ("taman"), estoński ("paras"), islandzki (meðallagi), tajski (ა მალი - phor phiang) i japoński ("丁度, chōdo”).
CIEKAWOSTKA
W języku szwedzkim funkcjonuje stałe określenie:
„Lagom är bäst”, oznacza ono, że “w sam raz” to najlepiej, jak można coś zrobić.
KONTEKST KULTUROWY
Jeśli uczysz się języka szwedzkiego, to z pewnością interesuje Cię też kultura szwedzka, w tym oparcie życia społecznego i rodzinnego o ideę lagom. Koniecznie dowiedz się więcej na ten temat! Wzbogaci to Twoją wiedzę o tym kraju, dzięki czemu lepiej zrozumiesz kontekst kulturowy.
Zapoznaj się poniższą książką:
Boken om lagom - Göran Everdahl
Sprawdź też nasze podręczniki:
Dowiedz się też więcej o egzaminach z języka szwedzkiego:
